Chứng im lặng chọn lọc là 1 rối loạn lo âu khiến trẻ ko nói được trong một số trường hợp cụ thể, ví dụ như lúc đi học hoặc khi ở nơi đông người. Dù vậy, trẻ có khả năng nói chuyện bình thường với người thân và bạn bè lúc không ai chú ý, hoặc khi trẻ ở nhà.
Điều thiết yếu nhất mà cha mẹ cần hiểu là lúc trẻ có hiện tượng im lặng chọn lọc, trẻ ko tự ý cự tuyệt nói chuyện mà là trẻ thật sự không thể nói được, trẻ sở hữu cảm giác như bị “đông cứng” người lại. Sẽ có lúc trẻ nhận ra được các tình huống nào sẽ có khả năng khiến mình ko thể nói và dốc sức tránh các tình huống đó.
Các chuyên gia cho rằng, chứng câm chọn là một dạng ám ảnh sợ nói. Đa số trẻ sẽ vượt qua được rối loạn này thông qua sự hỗ trợ và thông cảm của tất cả mọi người, mặc dù trong 1 số tình huống xã hội trẻ vẫn có khả năng hơi rụt rè và lo lắng.
Chứng im lặng chọn lọc thường bắt đầu trước 5 tuổi và được nhận thấy khi trẻ bắt đầu đi học.
Các trạng thái thường gặp của chứng im lặng chọn lọc có thể bao gồm:
- Không thể nói được trong các tình huống xã hội cụ thể (những nơi có khả năng yêu cầu trẻ phát biểu, như là trường học) mặc dù trẻ vẫn nói chuyện được trong các tình huống khác.
- Triệu chứng không nói chuyện của trẻ làm cản trở việc hòa nhập ở trường, nơi làm việc hoặc trong bối cảnh xã hội.
- Kéo dài ít nhất một tháng (không phải chỉ xảy ra ở tháng đi học đầu tiên ở trường).
- Trẻ không thể nói chuyện ko phải vì thiếu kiến thức hay cảm thấy ko thể hòa hợp với ngôn ngữ nói được yêu cầu trong tình huống xã hội cụ thể, cũng ko phải do tác động của rối loạn giao tiếp (như nói lắp).
- Triệu chứng này ko xuất hiện đồng thời trong suốt rối loạn phổ tự kỷ, tâm thần phân liệt hay những rối loạn tâm thần khác.
Trẻ có triệu chứng im lặng chọn lọc có thể kèm theo những biểu hiện như:
- Rối loạn lo âu (như ám sợ xã hội).
- Sự nhút nhát quá mức.
- Sợ hãi tình huống bị xấu hổ khi ở ngoài xã hội.
- Cô lập và rút khỏi xã hội..
Chứng im lặng chọn lọc như 1 màng bọc mà trẻ em xây dựng nên để bảo vệ chúng trước những môi trường hoặc mối quan hệ xã hội mà chúng thấy âu lo. Trẻ em cần được tôn trọng lúc chúng im lặng, và không một ai có quyền bắt chúng lên tiếng khi chúng không muốn.