Ngày càng có nhiều người phải liên tục tiếp xúc với những sang chấn trong môi trường sống xung quanh như bạo lực trong xã hội (bị tấn công, bị cướp, bị cưỡng hiếp…), bạo lực trong gia đình (bị đánh đập, bị hành hạ…), thảm hoạ thiên nhiên (động đất, lũ lụt, núi lửa…) và các thảm hoạ do con người gây ra (chiến tranh, tai nạn xe cộ, tai nạn máy bay, cháy nhà, khủng bố…) với nỗi sợ hãi và ám ảnh khủng khiếp. Nạn nhân lúc tiếp xúc với những sang chấn này có khả năng bị 1 số rối loạn tâm thần mà PTSD là một trong những triệu chứng thường gặp nổi bậc nhất. Vậy PTSD là gì ?
-
PTSD là gì ?
PTSD – Post Traumatic Stress Disorder là 1 triệu chứng rối loạn lo bộc lộ một cách muộn màng và dai dẳng ở các người đã từng trải qua hay chứng kiến 1 sang chấn cực nặng.
Đa số những trường hợp này được ghi nhận lần đầu ở những quân nhân tham gia nội chiến miền Bắc và Nam nước mỹ, thế chiến 1 và 2, tuy nhiên tên gọi PTSD chính thức được ra đời vào năm 1980 sau lúc những bác sĩ tâm thần Mỹ nghiên cứu nhiều về hiện tượng rối loạn tâm thần hàng loạt gọi là “Hội chứng sau Việt Nam” xảy ra ở khoảng 700.000 cựu binh Mỹ đã từng tham chiến tại Việt Nam.
Bên cạnh đó người ta cũng nhận thấy rằng hội chứng này xuất hiện ngày càng nhiều trong cuộc sống dân sự sau những tai hoạ như bị cưỡng hiếp, tai nạn xe hay máy bay, lũ lụt, va đập hay khủng bố mà sự kiện khủng khiếp ngày 11 tháng 9 năm 2001 tại Mỹ là 1 thí dụ điển hình.
-
PTSD có phải là hiện tượng thường thấy ko ?
Ở Mỹ, PTSD xuất hiện trong khoảng từ 1 – 3% trong nhóm dân chúng bình thường và 5 – 75% trong nhóm nguy cơ cao (thí dụ như binh lính tham gia chiến đấu, người dân sống trong vùng chiến sự…). Ở thành phố Hồ Chí Minh tỷ lệ này trong nhóm dân chúng bình thường là 0,56% (Nghiên cứu dịch tể về tỉ lệ xuất hiện các loại bệnh tâm thần ở dân số chung tại TP. HCM do TTSKTT thực hiện năm 1998) và trong nhóm trường hợp cao là 6% (Khảo sát sơ bộ về rối loạn stress sau sang chấn tâm lý và thể xác trong nhóm dân cư đã từng sống ở những vùng xảy ra chiến tranh tại TP.HCM trước năm 1975 do TTSKTT thực hiện năm 2001). Tuy nhiên, cho đến nay, tầm 20 năm sau, tỉ lệ này đã gia tăng đến mức chóng mặt, dù chúng ta đã bước qua chiến tranh từ lâu.
PTSD thường xuất hiện ở người trẻ tuổi. Chấn thương đối với nam giới chủ yếu là tham gia chiến tranh, trong lúc ở nữ lại thường là bị bạo hành hay cưỡng hiếp. Rối loạn này thường xuất hiện nhất ở những người độc thân, ly dị , goá, hạn chế giao tiếp về mặt xã hội hay chịu áp lực kinh tế trầm trọng. Độ nghiêm trọng, độ lùi thời gian tiếp xúc và cự ly tiếp cận với hoàn cảnh sang chấn là những yếu tố quan trọng nhất tác động tới khả năng xảy ra rối loạn này. Sự hỗ trợ của người thân, tiền sử bệnh tâm thần trong họ hàng, quá trình lớn lên, các đặc trưng cá tính và các rối loạn tâm thần mắc phải trước đó của nạn nhân cũng có thể ảnh hưởng đến sự xuất hiện PTSD.
Phần sau, chúng ta sẽ tìm hiểu về các triệu chứng và cách thức chữa trị của căn bệnh này. Hãy đón xem, đừng bỏ lỡ.